Elastyczność to jedna z najważniejszych kwestii, której obecnie oczekują pracownicy. Według raportu HRK, dla 62% pracowników sektora IT możliwość pracy zdalnej stanowi główny czynnik decydujący o wzięciu udziału w procesie rekrutacyjnym. W przypadku budowy całych zespołów lub niszowych specjalizacji często decyduje to o sukcesie rekrutacji. Opcja pracy zdalnej daje poczucie zaufania ze strony pracodawcy, swobodę działania oraz równowagę między życiem prywatnym a pracą. 

Ciekawostka: w niektórych technologiach, jak np. iOS, kandydaci są wyjątkowo nastawieni na pracę projektową, zdalną. Nie chcą wiązać się z jednym klientem, ponieważ ważny jest dla nich rozwój i poszerzanie portfolio projektowego. 

W branży IT praca zdalna, funkcjonuje od wielu lat. Jednak ostatnie wydarzenia przyczyniły się do dynamicznej zmiany modelu pracy z hybrydowego na całkowicie zdalny.

Szacuje się, że prawie 70% polskich przedsiębiorstw, nieoferujących do tej pory możliwości pracy w trybie home office, wdrożyło ten model. Opierając się o prognozy PwC, aż 74% przedsiębiorstw może w przyszłości zwiększyć możliwość pracy zdalnej. Z przeprowadzonej przez tę firmę analizy wynika, że pracownicy chcieliby, aby praca zdalna była możliwa już na stałe, przynajmniej w częściowym wymiarze.

Coraz większa ilość specjalistów IT pracuje dla zagranicznych przedsiębiorstw, w zespołach międzynarodowych oraz decyduje się na pracę zdalną. Choć jej znaczenie na rynku rosło na przestrzeni lat, aktualnie w związku z pandemią Corona wirusa wdrożenie tego rozwiązania nabrało ogromnej prędkości. Czy po pandemii wrócimy do biur? Jakie korzyści niesie za sobą zdalny model? 

Według raportu No Fluff Jobs “Rynek pracy IT w 2020 roku” w pierwszej połowie 2020 r. najwięcej zgłoszeń na pojedyncze stanowisko spływało właśnie na oferty pracy zdalnej, ponad 18 aplikacji na jedno stanowisko. W bieżącym roku są to już 33 aplikacje. Z badania społeczności IT wynika, że praca zdalna oraz elastyczny czas pracy to najważniejsze aspekty zachęcające do pozostania w obecnej pracy. To niezwykle wartościowy atut dla pracowników, ale i szereg korzyści dla pracodawców. Niektóre funkcjonują już w 100% zdalnie, a biorąc pod uwagę trwającą już kilka lat popularyzację home office, wysoce prawdopodobne jest, że gdy sytuacja na świecie się uspokoi, to w wielu firmach, które zdecydowały się na ten model ze względów kryzysowych, zagości on na stałe.

Najczęściej wymienianą zaletą pracy zdalnej w IT jest wygoda, która pozwala realizować obowiązki w dowolnym miejscu oraz oszczędność czasu, poświęcanego na dojazd do pracy. W przypadku większych miast może oznaczać nawet kilka godzin zaoszczędzonego czasu dziennie! Wpływa to pozytywnie na efektywność specjalistów IT w pracy. Brak konieczności dojeżdżania pozwala na opcję zamieszkania w dowolnym miejscu. 

Warto wymienić fakt, że praca w dużym przedsiębiorstwie, biurze może być źródłem ciągłego stresu. Szczególnie w takich przypadkach praca zdalna wpływa pozytywnie na produktywność i samopoczucie pracownika. 

W przypadku pracy zdalnej pracownik nie traci możliwości załatwienia równocześnie innych spraw. Na przykład urzędy, pracują w godzinach 8:00 – 16:00, lekarze mają koło południa więcej dostępnych terminów, a tak drobna sprawa, jak możliwość przeprowadzenia odczytu wodomierza nie zmusi pracownika do zwalniania się z pracy. Home office może okazać się atutem również w przypadku np. choroby dziecka. 

Jedną z cech charakterystycznych IT jest to, że uniwersalnie stosowany w tej branży jest język angielski. Pozwala to na realizowanie zadań z dowolnego miejsca dla pracodawców z całego świata. Daje to znaczący wybór co do puli firm, w których specjaliści chcieliby pracować. Zainteresowani pracownicy mogą pracować przy dużych projektach w międzynarodowych zespołach.

Praca zdalna wspomaga więc budowanie międzynarodowych zespołów.

Bez potrzeby relokacji, mamy dostęp do olbrzymiej puli kandydatów o najwyższych kwalifikacjach. Skutkuje to łatwiejszym przyciąganiem kandydatów, którzy w przypadku pracy stacjonarnej nawet przy zainteresowaniu stanowiskiem i profilem firmy nie mogliby zdecydować się na współpracę z powodu np. odległości do biura lub problematycznej przeprowadzki. W pracy zdalnej te kwestie nie stanowią problemu, ponieważ można nawiązać współpracę ze specjalistą IT zamieszkującym w dowolnym miejscu na świecie. 

Warto zwrócić uwagę na fakt, że współpraca ze specjalistami z różnych miejsc świata może w pozytywny sposób wpływać na wizję firmy oraz jej odbiór przez konsumentów na rynku. Wiedza przekazywana przez pracowników z różnych części świata, jak i wielokulturowość zespołu również mogą pozytywnie wpłynąć na rozwój firmy, (uwaga, mogą być również zagrożeniem). 

Tak czy siak, firma może rozwijać się dynamicznie. Nie tylko zatrudnia najlepiej wykwalifikowanych programistów, ale też daje wiele nowych punktów widzenia. Jeśli połączymy to ze sprawnym zarządzaniem zadaniami i stworzymy przyjazną kulturę, organizacja rośnie w siłę i może budować świetny wizerunek. Firmy IT rozwijające się w zakresie home office są uznawane za nowoczesne i nadążające za trendami rynkowymi. 

✅Podstawowym wyzwaniem stojącym przed pracodawcą wprowadzającym możliwość pracy zdalnej w firmie jest przestawienie się na zupełnie inny tryb zarządzania i ewaluacji pracy. Ostatecznie najważniejszy nie jest czas spędzony przy komputerze, ale efektywność, jaka mu towarzyszy. Przede wszystkim pomysły, które dzięki tej pracy powstaną. 

Nie oznacza to oczywiście, że nie ma sposobów na sprawowanie ścisłej kontroli nad pracownikami nawet w takich warunkach. Pytanie brzmi: czy przyniosą oczekiwany rezultat i czy skłonią talenty do pełnego zaangażowania w projekt? 

Głównym więc wyzwaniem jest organizacja czasu pracy i produktywność. To w sumie ważne spostrzeżenie, które przyniosła obecna sytuacja w branży: praca nie polega na odsiedzeniu określonej liczby godzin za biurkiem tylko, że musi być efektywna. 

✅ Praca w trybie home office powinna być realizowana zadaniowo, czyli można ją rozplanować w taki sposób, aby osiągnąć założone cele w określonym terminie. 

Brak kontroli nad czasem pracy jest także bardzo dużym wyzwaniem po stronie pracownika. Często podejście wyglądało tak: dopóki mi płacą „za godzinę” to efektywność nie jest moją największą troską. W czasie pracy zdalnej okazało się, że w zasadzie taka praca nie przynosi żadnego konkretnego efektu. 

Są osoby, które pracują zdalnie bardzo wydajnie i zrealizowanie dotychczasowych obowiązków zajmuje im cztery, a nie osiem godzin. Z drugiej strony są osoby, które potrzebują na to samo dwanaście godzin. Tutaj znowu kłaniają się umiejętności lidera do motywacji i organizacji pracy skierowanej na realizację celów.

✅ Kolejnym poważnym problemem może być jakość połączeń internetowych. Kłopoty z internetem nie stworzą wielkich problemów podczas rozmowy ze współpracownikiem. Gorzej, jeśli pracujemy nad ważnym projektem w międzynarodowym zespole.

Praca zdalna stawia zupełnie inne wymagania menedżerom. Teraz muszą zarządzać zespołem, którego nie widzą na co dzień. Z jednej strony muszą zadbać o zespół i komunikację, a z drugiej strony ciągnie ich do kontroli czasu pracy, czego robić skutecznie już nie mogą. Muszą nauczyć się kontrolować efekty pracy, terminowość i jakość jej wykonania w inny sposób. To wymaga przedefiniowania wszystkiego, czego się do tej pory uczyli. Na przykład obecnie najważniejsza jest terminowość. Czyli: „nie musisz być punktualnie w biurze”, ale „skończ to w ustalonym terminie”.

Menedżerowie i pracownicy muszą więc nauczyć się elastyczności oraz wypracować zupełnie inny model komunikacji. 

✅ Dołóżmy do tego także naturalną, ludzką potrzebę socjalizacji.

Jak zastąpić spotkanie przy automacie do kawy albo wspólny lunch? W każdej firmie zespoły tworzą grupy osób o pasujących do siebie kompetencjach zawodowych. To integruje zespoły. Tymczasem komunikacja online generuje wiele nieporozumień. Czyli mamy poważny problem dla managerów. Muszą tworzyć i zarządzać zespołami w zupełnie inny sposób.

W branży IT możliwość pracy zdalnej jest normą, prawie każda firma programistyczna oferuje taką opcję. Okazuje się, że wbrew pozorom nie zawsze pracodawcy są w stanie zapewnić dla zdalnych pracowników te same warunki, co dla zespołu pracującego z biura. Na co więc zwrócić uwagę? 

1. Trzeba zastanowić się, czy cały zespół może w ogóle pracować zdalnie. Produkcja kursu programowania w domu? Raczej nie. Co innego programowanie, kodowanie, back office. Ci pracownicy z powodzeniem mogą wykonywać swoje zadania online.

2. Kolejnym pytaniem jest, czy ja jako pracodawca udostępniłem moim pracownikom wszystkie narzędzia, aby mogli pracować zdalnie? Co to oznacza? Czy stworzyłem odpowiednie środowisko pracy zespołowej? Czy zdigitalizowałem wszystkie dokumenty? Czy umożliwiam podpisanie dokumentów metodą elektroniczną? To kolejna prozaiczne kwestie, ale każdy z nas chyba zna firmę, które zapomniały o tych istotnych krokach.

3. Bardzo ważnym elementem jest komunikacja. Pracując zdalnie, nie ma możliwości podejścia do kolegi lub koleżanki z open space i poprosić o pomoc w załatwieniu swojego problemu. Dbając o aspekty społeczne, można wprowadzić narzędzia, które pełnią rolę substytutu interakcji społecznych. Można korzystać z aplikacji typu Slack, na którym pracownicy mogą wymienić myśli, porozmawiać, mogą szybko tworzyć kanały np. do burzy mózgów. 

Ciekawostka: zmiana w sposobie komunikacji może ograniczyć ilość spotkań. Co więcej, okazuje się, że część spotkań faktycznie można zastąpić mailem:) 

Nie ma wątpliwości co do korzyści budowania organizacji działającej całkowicie zdalnie. Oczywiście nie jest to zawsze możliwe z różnych powodów, dlatego wiele przedsiębiorstw najprawdopodobniej będzie rozwijać się w kierunku współpracy hybrydowej. Opcjonalnie część pracowników będzie pracować na miejscu w biurze, a część na home office, co da specjalistom IT możliwość wyboru. 

Dla rynku jest to pozytywna zmiana, ponieważ specjaliści IT cenią sobie komfort pracy zdalnej i wskazują ją jako istotną zaletę, która może wpływać na wybór firmy do podjęcia współpracy. Warto dać specjalistom IT możliwość wyboru, wdrażać w firmie pracę zdalną i w ten sposób przyciągać do swojego przedsiębiorstwa najlepszych specjalistów z całego świata.